بررسی استانداردهای رک شبکه – ابعاد رک؛ ارتفاع، عرض و عمق

بررسی استانداردهای رک شبکه یکی از کارهایی هست که موقع راه‌اندازی رک‌ها باید حتما انجام بدین. رک‌های شبکه معمولا سایزهای استانداردی دارن؛ ولی ابعاد تجهیزات شبکه با هم فرق می‌کنه. حجم کابل‌کشی‌های موردنیاز برای مودم، سرور، سوئیچ‌ها و حافظه‌ها باعث ایجاد مشکلات غیرمنتظره‌ای در رک‌ها میشه. در رک تعداد مشخصی قفسه وجود داره که برای تجهیزات در نظر گرفته شده و این تجهیزات می‌تونن تا یک اندازه و تعدادی باشند.

از طرف دیگه باید جوری باشه که بتونیم تمام این تجهیزات رو داخل رک جا بدیم. موقعی که می‌خواهید یک رک راه بندازید باید به ابعاد رک شبکه و شکل اون توجه کنید. همچنین باید فاکتورهایی نظیر قیمت رک شبکه، مونتاژ ریل، سرورها و تجهیزات شبکه رو هم در نظر بگیرید. تمام این استانداردهای رک شبکه برای خرید گزینه‌ مناسب، اهمیت دارند و باید بررسی بشن. در این مقاله به شما میگیم که چه چیزهایی رو باید موقع انتخاب رک شبکه در نظر بگیرید.

بررسی انواع رک شبکه

قبل از بررسی استانداردهای رک شبکه، باید مشخص کنید که چه رکی می‌خواهید بخرید. برای هر کاربردی شما نیاز به یک رک خاص دارید. پس بهتره اول انواع رک شبکه رو بشناسید تا بعدش با استاندارد انواع رک شبکه آشنا بشید. رک‌ها بر اساس شکل و کاربردی که دارن به دسته‌های مختلفی تقسیم میشن. به طور کلی ما چهار نوع رک داریم:

• رک ایستاده یا floor standing: این مدل رک به صورت ایستاده کنار دیوار قرار می‌گیرند و مثل یک کابینت‌اند. درهای جلویی و پشتی این مدل رک رو میشه جدا کرد. به این مدل رک، کابینتی هم گفته میشه. جاهایی که تجهیزات سنگین استفاده میشه و تجهیزات زودتر داغ میشن، از این مدل رک استفاده می‌کنند. قابلیت قفل کردن پنل‌های این مدل باعث بیشتر شدن امنیت تجهیزات شبکه داخل اون میشه. معمولا برای اتاق سرورها و مراکز داده از رک‌های ایستاده استفاده می‌کنند.
• رک دیواری یا wall mount: همونطور که از نامش مشخصه این نوع رک رو به دیوار نصب می‌کنند. مسلما تجهیزات شبکه‌ سنگینی نمیشه داخل این رک‌ها تعبیه کرد؛ چون تحمل وزن زیاد رو ندارند. این نوع رک‌ها نسبت به رک ایستاده جمع و جورترند و برای اتاق‌های کوچک و  شبکه‌های محدود کاربرد دارند. در این مدل هم شما می‌تونید پنل‌های جلویی و کناری رو برای تهویه و خنک سازی تجهیزات جدا کنید.
• رک بدون چارچوب یا open frame: رک‌های بدون چارچوب هیچ دیواره‌ای اطرافشون ندارن. جاهایی از این نوع پنل استفاده می‌کنند که تنظیم جریان هوا و امنیت فیزیکی سرور خیلی مهم نباشه. برای شبکه‌هایی که حجم کابل کشی زیاده این مدل خیلی به درد می‌خوره. این نوع رک خیلی مشتری ندارن و ما نمی‌خواهیم در این مقاله استانداردهای رک شبکه در موردش صحبت کنیم.
• رک‌های قابل حمل یا transport: رک‌های قابل حمل بدنه‌ محکمی دارند و می‌تونید اونا رو هر جایی منتقل کنید. در زیر رک چرخ تعبیه شده که جابجایی اون رو راحت‌تر میکنه. استانداردهای رک شبکه قابل حمل با رک‌های ایستاده خیلی تفاوت نداره.

در ادامه دو استاندارد رک شبکه برای دو نوع پرکاربرد رک‌ها یعنی رک دیواری و رک ایستاده رو با هم بررسی می‌کنیم.

رک ایستاده و استانداردهای آن

همون‌طور که گفتیم رک ایستاده یکی از پرکاربردترین نوع رک شبکه است. رک شبکه‌ ایستاده رو می‌تونید برای تجهیزات شبکه‌های بزرگ و شلوغ استفاده کنین. این رک‌ها اگه درست انتخاب بشن، می‌تونن خیلی در فضای اتاق صرفه‌جویی کنند. به همین خاطر توجه به استانداردهای رک شبکه‌ ایستاده برای انتخاب یک رک درست و مناسب خیلی اهمیت داره. خب حالا ببینیم استانداردهای رک شبکه ایستاده چه چیزهایی هستند:

عرض خارجی رک: معمولا رایج‌ترین نوع رک ایستاده، عرض 19 اینچه که برای کاربردهای معمولی کفایت می‌کنه. برای تاسیسات کوچک‌تر از سرورهای عرض 10 اینچ استفاده میشه. سرورهای بزرگ رو داخل رک‌های با عرض 21 اینچ میسازن که البته موارد استفاده‌اش خیلی کمه. واحد U تعداد ماژول‌هایی که می‌تونید داخل رک جاسازی کنید رو به شما نشون میده.

ارتفاع رک برحسب واحد U: برای استانداردسازی کردن ارتفاع رک، از واحد U استفاده میشه. واحد U طول آداپتورها و ارتفاعی که تجهیزات می‌تونن نصب بشن رو نشون میده. منظور از 1U مقدار عددی 1.75 اینچ یا 44.45 میلی‌متره. بیشتر تجهیزات رکی که نصب میشن، ارتفاع 1 تا 4 واحد U هست. با جمع کردن تعداد واحدهای U شما می‌تونید ارتفاع رک شبکه‌تون رو بدست بیارید.

عرض داخلی: معمولا عرض داخلی رک‌ها بین 600 تا 800 میلی‌متره که 600 میل برای انواع مدل‌های پایه و 800 میل برای مدل‌های توسعه‌ یافته است. مسلما رک‌های عرض 800 میل برای نگهداری از تجهیزات با کابل کشی زیاد مناسب‌تره.

عمق خارجی: برای کابینت‌های ایستاده عمق رک می‌تونه یکی از مقادیر 600، 800، 1000 و 1200 میلیمتر باشه. عدد عمق کابینت یکی از استانداردهای رک شبکه است که مستقیما سایز رک شما رو مشخص می‌کنه.

عمق داخلی: میزان عمق داخلی رک‌ها با هم متفاوته و هیچ استاندارد مشخصی نداره. شما برای تعیین عمق داخلی رک باید در کاتالوگ محصول و از قسمت توضیحات استفاده کنید.

ظرفیت: رک‌های ایستاده نسبت به رک‌های دیواری ظرفیت بیشتری رو می‌تونند تحمل کنند. معمولا این رک‌ها تا 1000 کیلوگرم هم ظرفیت دارند.

رک دیواری و استانداردهای آن

رک دیواری برای کاربردهای محدود و فضاهای کوچک قابل استفاده است. در راهنمای خرید رک شبکه، یک رک دیواری رو باید بر اساس میزان تجهیزاتی که برای شبکه دارید نصب کنید. از جمله استانداردهای رک شبکه دیواری موارد زیر هستند:

ارتفاع داخلی رک: همونطور که گفتیم ارتفاع رک بر حسب واحد U اندازه گیری میشه و باید بر اساس تعداد تجهیزاتی که داریم انتخاب کنیم. یک سرور 2U نیاز به دو قفسه از رک داره؛ پس طوری این ارتفاع رو انتخاب کنید که نیازتون رو تامین کنه و بعدا هم بتونید تعداد سرورها رو افزایش بدید. معمولا این رک‌ها 6 تا 9 واحدی هستند.

ارتفاع خارجی: رک‌های دیواری معمولا ارتفاعی کمتر از رک‌های ایستاده دارند. بسته به میزان تجهیزاتی که دارید می‌توانید رکی با ارتفاع مناسب رو انتخاب کنید. معمولا استانداردهای رک شبکه برای ارتفاع رک دیواری یکسان نیست و بسته به تجهیزات جانبی ممکن است متفاوت باشد.

عرض خارجی رک: منظور از عرض خارجی پهنای قسمت بیرونی رک دیواریه. این مدل رک هم مثل رک ایستاده در ابعاد 19، 10 و 21 اینچ طراحی میشه و بسته به نیازتون باید سایز مناسب رو خریداری کنید.

عرض داخلی رک: عرض داخلی رک‌های دیواری هم مثل رک‌های ایستاده ممکن است 600 یا 800 میلیمتر باشد که معمولا نوع 600 میلیمتری آن رایج‌تره.

عمق خارجی رک: برای رک‌های دیواری استانداردهای شبکه رک برای عمق خارجی معادل 450، 550 و 600 میلیمتر است. چیزی که اهمیت داره اینه که عمق خارجی رک معمولا مستقیم گفته نمیشه چون فاکتورهای مختلفی مثل شکل رک و تعداد فضاهای داخل اون روی ابعادش تاثیر داره.

عمق داخلی: عمق داخلی رک رو نمیشه طبق استانداردهای رک شبکه اندازه زد و باید هر رک رو جدا اندازه بگیرید. کاری که باید حتما انجام بدین اینه که برای ارزیابی عمق داخلی موردنیازتون، ابعاد تجهیزات رو اندازه بگیرید و به اضافه‌ سه اینچ کنید تا عمق موردنیاز به دست بیاد.

ظرفیت رک: رک‌های دیواری ظرفیت زیادی ندارند و شما می‌توانید تا حداکثر 60 کیلوگرم تجهیزات رو داخل آن قرار بدین.

استاندارد متعلقات رک شبکه

خرید متعلقات رک شبکه به طور کلی ضروری نیستند و یک رک بدون استفاده از اونا هم کارش رو انجام میده؛ ولی این تجهیزات می‌تونن کیفیت کار رک رو خیلی بالاتر ببرند. در نتیجه کیفیت شبکه بهتر میشه. خرید تجهیزات جانبی رک شبکه بر اساس استانداردهای رک شبکه، می‌تونه تاثیر زیادی روی عملکرد شبکه شما داشته باشه. پس بهتره اون رو دست کم نگیرید. از مهم‌ترین متعلقات رک شبکه می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• پاور ماژول: برای حفاظت تجهیزات از آسیب‌های برقی و جلوگیری از آتش سوزی استفاده میشه.
• KVM: یک نگهدارنده برای سیستم کنترلی تجهیزاته که معمولا در بخش بیرونی رک نصب میشه و مانیتور روی اون قرار می‌گیره.
• پنل‌های آزاد: پنل‌هایی که برای اسلات‌های خالی استفاده میشه و به مدیریت بهتر جریان هوا کمک می‌کنه.
• سینی رک: سینی رک وسیله‌ایه که برای جدا کردن بخش‌های مختلف از هم استفاده میشه.
• فن رک: این ماژول برای خنک کردن قسمت‌های دور از تهویه یا بخش‌های با درجه حرارت بالا ضروریه.
• نگهدارنده‌های کابل: این نگهدارنده‌ها برای مدیریت کابل‌ شبکه به کار میره تا با تجهیزات دیگه‌ شبکه تداخل پیدا نکنه.
• چرخ رک: این چرخ‌ها در زیر رک قرار می‌گیرند و برای حرکت دادن سریع‌تر و راحت‌تر رک‌ها استفاده میشن.
• پنل‌های لایت: این نوع از پنل‌ها برای روشن کردن فضای داخلی رک استفاده میشن و رنگ‌ها مختلفی از اونا در بازار موجوده.

استاندارد پاور ماژول

پاور ماژول رک شبکه یا به اصطلاح مخفف PDU به وسیله‌ای گفته میشه که چندین خروجی برای توزیع برق داره و میشه تجهیزات برقی مختلف داخل رک رو بهش متصل کرد. برای انتخاب بهترین پاور ماژول بر اساس استانداردهای رک شبکه باید به موارد زیر توجه کنید:

• افقی یا عمودی: بر اساس نوع رک و فضایی که قصد دارید پاور ماژول رو نصب کنید، می‌تونید یکی از انواع افقی یا عمودی رو انتخاب کنید. معمولا پاور ماژول‌های افقی سایز کوچک‌تری نسبت به عمودی دارند. و نوع عمودی اون تا 40 خروجی رو هم شامل میشه.
• ولتاژ: یکی از مهم‌ترین فاکتورها مقدار ولتاژه. این پاور ماژول‌ها در دو نوع 120 و 230 ولت طراحی شدند که فقط نوع 230 ولتش برای ایران کاربرد داره.
• نوع خروجی‌ها: به نوع خروجی برق پاور ماژول دقت کنید تا دستگاه‌هاتون قابلیت اتصال به اون رو داشته باشند و به واسط نیاز نباشه.
• تعداد خروجی: همون‌طور که گفتیم این تجهیزات تعداد خروجی‌های متفاوتی دارند و شما باید بر اساس نیازتون گزینه‌ مناسب رو انتخاب کنید.

استاندارد فن رک

فن رک یکی از مهم‌ترین تجهیزات برای خنک سازی داخل رک هست. وقتی سرور و سایر تجهیزات داخل رک همه با هم کار می‌کنند، دمای داخل رک بالا میره و می‌تونه به این تجهیزات آسیب بزنه. یک فن رک می‌تونه با خنک کردن و تهویه‌ مناسب هوای داخل رک، جلوی آسیب به تجهیزات رو بگیره. در کنار استانداردهای رک شبکه، شما باید استانداردهای مربوط به فن رک رو هم موقع راه اندازی شبکه در نظر بگیرید؛ مثلا:

• نوع فن رک: فن‌های رک دو نوع بوشی و بلبرینگی دارند. معمولا فن‌های بلبرینگی کیفیت بهتری دارن و همیشه می‌تونن فعال باشند. البته از نظر قیمتی هم فن‌های بلبرینگی گران‌ترند.
• تعداد فن: فن‌های رک در تعداد مختلفی در بازار موجوده از یک تک فن گرفته تا 9، 10 و… که بسته به استانداردهای رک شبکه انتخابی و تجهیزات شبکه باید گزینه‌ مناسب رو انتخاب کنید.
• سایز فن: فن‌ها نیز برحسب واحد u اندازه گیری میشن و ابعادی معادل 1U، 2U و… دارند.
• لایت دار: برخی از فن‌ها دارای چراغ‌های LRD هستن و می‌تونن فضای رک رو موقع کار کردن روشن‌تر کنند.
• شکل فن: فن‌ها رو می‌تونید در هر قسمتی از رک نصب کنید و بنابراین شکل‌های مختلفی ازش در بازار موجوده؛ مثل افقی یا عمودی.

استاندارد سایر متعلقات مهم رک

تا اینجا انواع رک‌ها و استانداردهای رک شبکه رو یاد گرفتیم و درباره‌ دو ابزار جانبی مهم رک یعنی پاور ماژول و فن صحبت کردیم. اما باید حواستون باشه که بقیه‌ تجهیزات جانبی رک هم باید درست انتخاب بشن و حواستون باشه که ویژگی‌های مختلف رو در اونا بررسی کنید. نه تنها استانداردهای رک شبکه، بلکه استانداردهای انواع متعلقات رک شبکه هم برای کیفیت شبکه‌ شما خیلی اهمیت دارن. مهم‌ترین متعلقات رو جلوتر معرفی کردیم، حالا ببینیم هر کدوم چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند:

• بلانک پنل: همون‌طور که گفتیم پنل‌های آزاد یا بلانک پنل‌ها، برای پر کردن فضاهای خالی یا ایجاد حفاظ استفاده میشن. این پنل‌ها دو نوع توری و ساده دارند که هر کدوم برای یک بخش از رک کاربرد داره. همچنین بسته به کاربری‌شون این پنل‌ها یا نقش پر کننده رو دارند یا پوشاننده. بلانک‌ پنل‌ها در اندازه‌های مختلفی ساخته شده که این اندازه‌ها رو هم برحسب واحد u تعریف می‌کنند؛ مثلا سایز 1U یا 4U. بعضی از مدل‌های بلانک پنل برای خروجی‌های کابل‌ها استفاده میشه مثل بلانک پچ پنل و بعضی دیگه فقط برای ایجاد دیواره.
• لایت پنل: پنل‌های لایت برای روشن کردن داخل رک به کار میرن. این پنل‌ها بر اساس تعداد رنگی که دارند با هم متفاوتند و اغلب مدل‌های بازار سه رنگ دارند. سایز لایت‌ پنل‌ ها رو با واحد U اندازه می‌زنن و معمولا تمامشون از چراغ‌های LED ساخته شدن.
• نگهدارنده‌های کابل: درباره‌ نگهدارنده‌های کابل هم در این مقاله استانداردهای رک شبکه صحبت کردیم. این نگهدارنده‌ها هم بر اساس کاربردشون با هم فرق دارن. نگهدارنده‌ها در مدل‌های عمودی، در دار و قلاب‌دار در بازار موجودند. سایز این نگهدارنده‌ها براساس مدلشون مشخص میشه؛ یعنی یک نگهدارنده‌ قلاب‌دار رو با تعداد قلاب‌هاش سایزش رو تعیین می‌کنند.
• سینی رک: این سینی‌ها نه تنها بخش‌های مختلف رو از هم جدا می‌کنند، بلکه میشه روی اونا وسایلی مثل مانیتور یا ماوس رو قرار داد. دو مدل ثابت و متحرک از این سینی‌ها وجود داره. مدل‌های ثابت به رک پیچ میشن و قابل جابجایی نیستن و مدل‌های متحرک به صورت کشویی داخل رک قرار می‌گیرند. سایز و ابعاد سینی‌ها هم بر اساس نیاز مشتری متفاوته و باید بر اساس استانداردهای رک شبکه خریداری شده انتخاب بشه.

آنچه در استانداردهای رک شبکه گفتیم

وقتی‌که قصد ساختن یک سرور و راه‌اندازی و نصب رک شبکه رو دارید، انتخاب رک مناسب می‌تونه یک چالش بزرگ باشه. انواع مختلفی از تجهیزات و رک‌ها در بازار موجودند که افراد رو در انتخاب سردرگم می‌کنند و شخص نمی‌دونه باید کدوم رو انتخاب کنه. با دونستن استانداردهای رک شبکه شما می‌تونید بهترین نوع رک رو به همراه متعلقاتش بخرید. در این مقاله ما یکسری از مهم‌ترین استانداردهای رک شبکه رو به شما معرفی کردیم. ولی به خاطر داشته باشید که نه تنها این استانداردهای رک شبکه، بلکه کلی فاکتور دیگه رو باید موقع انتخاب در نظر بگیرید تا انتخاب درستی داشته باشید. فاکتورهایی مثل امنیت، حفاظت فیزیکی، دوام و ماندگاری و… .

سوالات متداول